Nog een keer, onderwijs, en ook: vluchtelingen, waarom willen er zo veel naar Engeland?

Het was weer eens zo laat vorige week: de politie ontruimde een tentenkampje met vluchtelingen die onderweg waren naar Engeland en geen asiel in Nederland wilden aanvragen. Na de ontmanteling van de Jungle, bij Calais, is er nog steeds sprake van een stroom (-pje, in vergelijking met de rivier die in 2015 stroomde) vluchtelingen die naar de overkant willen. Blijkbaar hebben ze er iets te zoeken dat ze niet op het continent kunnen vinden.
Maar wat zoeken ze dan in een tijd waarin a. de Engelsen aangeven dat ze niet zo gecharmeerd zijn van immigranten/vluchtelingen en b. de economie van Engeland onder druk staat?

Het antwoord op die vraag bestaat natuurlijk uit een veelheid aan factoren. Maar één ervan is in ieder geval, en dat vertelde een Afrikaanse vluchteling mij, dat het in Engeland relatief makkelijk is om onder de radar van de overheidsadministratie te vliegen. En dat niet alleen: tegelijkertijd kun je toch vrij eenvoudig gebruik maken van voorzieningen als de gratis gezondheidszorg van de befaamde National Health Service, de al eerder in deze blog ter sprake gebrachte NHS. Tot voor kort kon je, zelfs zonder een identiteitsbewijs mee te nemen, gratis een consult krijgen bij een lokaal gezondheidscentrum. Officieel moet dat nu wel, maar de laatste keer dat wij de NHS nodig hadden -zie een vorige post- wílden de NHS-ers ons paspoort zelfs niet zien om de bureaucratie niet nodeloos ingewikkeld te maken.

Daarnaast zijn er legio mogelijkheden om, als je eenmaal in Engeland bent, een huis te huren. In onze wijk zijn de huren laag en wonen relatief veel illegalen. Je komt aan woonruimte via een vriend of familielid, maar ook bijvoorbeeld door een huisbaas die het niet zo nauw neemt. Er zijn etages waar iedere paar maanden andere mensen wonen en waar de huisbaas nooit vraagt om papieren, waarschijnlijk omdat hij ook geen belasting betaalt over de huur. Overigens zijn dit meestal niet de best onderhouden, gezelligste panden.
Ook wat deelname aan het arbeidsproces betreft is het in Engeland makkelijker. Bronnen vertellen me dat er een levendig circuit is aan zwart/grijze baantjes en dat is ook een belangrijke reden voor vluchtelingen om naar het VK te komen. Nu moeten we die populariteit ook niet overdrijven. Wie naar de statistieken kijkt ziet dat het VK nog onder Nederland staat als we het aantal vluchtelingen tegen de hele populatie afzetten. Maar dat zijn de 'legale' vluchtelingen, die zich melden voor een asielprocedure.

Feit is in ieder geval dat het met de registratie van de bevolking in Engeland niet bijster goed geregeld is. Het verkiezingsregister bijvoorbeeld lijkt compleet los te staan van het gemeenteregister. Vóór iedere verkiezingen worden er naar ieder adres brieven verstuurd die moeten aansporen om je in te schrijven. Ook kwam er een mevrouw langs met dezelfde boodschap, die bovendien geen idee had van wie er in mijn huis woont. Ze vertelde me dat de bevolkingsregistratie in Engeland echt een puinhoop is: 'En ik werk er, dus ik kan het weten'.

Dit is interessant als je bedenkt dat een van de belangrijkste redenen voor mensen om pro-Brexit te stemmen de migratie is. Als Engeland het geld dat met Brexit gemoeid is had geïnvesteerd in een beter bevolkingsregister, dan waren er heel wat vliegen in een klap geslagen.

En dan wil ik het ook -weer- eens hebben over het onderwijs. Is dat dan ook een puinhoop, zal de regelmatige lezer van deze kolommen vragen? Dat hangt ervan af hoe je het bekijkt, is het voor de hand liggende antwoord. Allereerst: er zijn in het VK fantastische universiteiten. En ik kan het weten want ik doe onderzoek op een ervan. Het niveau is over het algemeen hoog, en er wordt heel veel geld ingepompt, hoewel het minder is dan in Nederland, althans in 2015, de recentste cijfers die ik in de gauwigheid kon vinden.

Maar is het voor studenten dan ook de moeite waard om te gaan studeren? En dan bedoel ik de run of the mill fresher uit het VK. Zo heel makkelijk hebben ze het in ieder geval niet. Ten eerste moeten zij of hun ouders 10.000 ponden per jaar ophoesten aan collegegeld. Afgezien van de verdere kosten. Voor dat geld krijgen studenten hier zo'n 7 maanden onderwijs. Huh, 7 maanden voor 10.000 pond? Ja. Want het schooljaar begint begin oktober en eindigt ergens in mei. Dan zijn er de christmas en spring breaks waardoor het studiejaar uiteindelijk netto op 7 maanden neerkomt.

Er wordt op grote schaal reclame gemaakt voor de universiteiten: zelfs de kleinste plattelandskleuterschool staat volgens henzelf op een shortlist voor de beste universiteit van de wereld.

Een van de belangrijkste trekkers voor de universiteiten is het studentenleven. Een studie moet namelijk niet alleen de poort naar een goed betaalde baan openen maar ook nog eens de belangrijkste vormende, lees feestende, ervaring van je leven worden. Hiernaast het resultaat van 1 dag feesten op onze uni: een enorme puinzooi, overal meuk van eten, drinken en foldertjes van de sponsors.

Studentensteden als Newcastle putten zich uit in het aanbieden van bacchanalen voor de freshers, de eerstejaars, die zeker in wat in Nederland de introductieweek heet, de freshers week, iedere dag, overal plaatsvinden. De machtige studentenvakbonden spelen daar een grote rol in. De Student Union op onze universiteit beschikt over een bar van olympische afmetingen waar zeker in de freshers week, enorm wordt gezopen. Wie niet drinkt is een sociale paria. En dat heeft verschrikkelijke gevolgen, zoals een paar weken geleden de dood -niet voor het eerst in Newcastle- van de jongeman hiernaast.

Het relatief korte academische jaar zorgt voor veel rust in de andere 5 maanden waarin, en dat is natuurlijk mooi, research kan plaatsvinden. Er is in Engeland ook veel minder druk op onderzoeksgroepen om geld bij elkaar te sprokkelen: voor onderzoek zijn de budgetten blijkbaar onuitputtelijk. Maar daar heeft de student, wier of wiens ouders krom liggen, of die voor de rest van haar of zijn leven enorme schulden op zich laadt natuurlijk weinig aan. Die moet in 7 maanden én zien te feesten én een behoorlijke studielast verwerken. Dat eerste gaat ze over het algemeen beter af dan het laatste. De maandag is zeer rustig op de uni, net als de vrijdag overigens, wanneer het weekend moet worden voorbereid (woensdag sportdag).
Het studieleven wordt er ook niet goedkoper op door de dure studentenhuisvesting die ook deels in beheer is van de universiteit. Een stel betaalt voor een eenvoudige studio van 30 vierkante meter, niet eens zo dichtbij de campus, rond de 700 pond per maand.
En bemachtigt die student dan na de opleiding uiteindelijk dat toffe baantje dat goed betaalt? Soms wel, vaak niet. Net zoals elders is het universiteitsdiploma aan inflatie onderhevig. Maar niet overal is studeren zo duur als in het VK.