het is gedaan

Beste lezeressen en lezers,
Jullie hebben de laatste 6 maanden niets van ons gehoord en dat had een reden. Ik (Sam) moest namelijk voor mijn werk, ik had een contract voor 3 jaar bij een onderwijsinstelling in Newcastle, even héél hard werken. En omdat ik werkelijk nergens anders tijd voor had, moest Ine alle andere karweitjes doen die we normaal gesproken samen doen. En dan had Ine bovenop haar werk ook nog andere (kunst-) projecten. We hadden het samen druk. De laatste loodjes. En dus was er tijdelijk geen headspace voor frivoliteiten als de Brexit blog. Maar dat is nu gedaan. We zijn weer terug op het continent, ruim vóór de Brexit realiteit wordt, als die ooit echt gaat worden doorgevoerd. Want dat is nog niet eens zeker.
Dat we geen foto's en teksten hebben gepost had nog een andere reden. Een blog is toch, hoewel daar verschillend over wordt gedacht, een medium met z'n eigen dynamiek. In ons geval laat het de ervaringen zien van 2 mensen, waar op een persoonlijke manier op gereflecteerd wordt. En omdat er zo veel gebeurde in de Brexit arena, op vaak zo'n onverkwikkelijke manier, ging de lol er op een gegeven moment gewoon af. Een blogpost was niet de toepasselijke manier om de zaken die we meemaakten te verwerken. En er was zo veel om je over op te winden. Dat deden ook al zo veel mensen dat het geen zin had on daar onze 5 cent aan toe te voegen. We maakten al eens gewag van Brexit-moeheid, maar in dit geval liep een dergelijke periode ook parallel met een gevalletje hoge werkdruk.
Wat we hadden kunnen melden is dat in onze beleving Brexit onderdeel is geworden van het Britse dagelijks leven. Het is folklore geworden. Je bent voor of je bent tegen. De vissersvloot van North Shields marcheert bijvoorbeeld door de straten van Wallsend om de No Deal te promoten.


De middenstand heeft zich inmiddels ook ingesteld op de Brexit periode. Zo kun je pro- en contra Brexit paspoort hoesjes kopen bij de Pound Shop:

Maar dit geeft niet weer hoe dramatisch de toestand eigenlijk óók is. De Brexit rukt families uit elkaar. Regelmatig hoorden we verhalen dat de gemoederen bij familiebijeenkomsten hoog oplopen omdat de ene helft voor en de andere tegen is. Er is polarisatie op verschillende niveau's. Zo waren we op een Labour bijeenkomst waar een documentaire, the Spirit of '45, van Labour-prominent Ken Loach werd vertoond over de successen van Labour vlak ná de tweede wereldoorlog: nationalisering van zware industrie en het spoor bijvoorbeeld maar ook het vlaggenschip, de oprichting National Health Service, gratis gezondheidszorg voor iedereen.

De NHS is voor beide kanten van het Brexit-spectrum een topic: Johnson beweerde en beweert nog steeds (laatst waargenomen in zijn eerste speech na de kortstondige  prorogation van het parlement) ijskoud dat er door de Brexit ruim een miljard pond per maand extra naar de NHS zal gaan. Labour waarschuwt anderzijds voor de verstikkende economische omarming door de VS na de Brexit. In de VS zitten een aantal 'partijen' die dolgraag diensten willen aanbieden (verkopen) aan de NHS wanneer die (deels, verder) geprivatiseerd wordt. Op de avond, een dag voor het grote Labour congres in Brighton, was (ik moet toegeven dat we de discussie na de film grotendeels gemist hebben) de Brexit een voetnoot. Het tekent de grote verdeeldheid in de partij over dit onderwerp. Zoals vaak in deze blog vermeld is Labour-voorman Corbyn van origine een brexiteer en zijn er ook andere Labour-prominenten voor uittreding uit de EU. Dat heeft de partij vleugellam gemaakt in de anti-Brexit oppositie en het is een van de redenen dat de Britse politiek nu in de shit zit. Nog steeds durft de partij geen anti-Brexit partij te zijn, wat ook twee dagen later op het congres in Brighton duidelijk werd.

Guardian, 22-9-19

Inmiddels staat Labour laag in de polls, veel lager dan de Tories, wat een prestatie mag heten wanneer je naar het geblunder kijkt van onder andere Johnson, maar ook van zijn maatje Rees-Mogg. Labour staat met 21 % zwak tov de Conservatives met 33 %, en heeft maar 2 procent meer dan de Libdems. Saillant is dat de Brexit policy Labour weinig heeft opgeleverd: 52 % van de leavers stemmen op de Conservatives, terwijl van de remainers er evenveel op de Libdems als op Labour stemmen. Het zijn maar polls, maar ze geven wel de stemming in het land aan. Daar komt bij dat Jeremy Corbyn op z'n zachtst gezegd geen stemmentrekker is. Tegenover Johnson staat hij doorlopend in de min. 

De Labour-avond had een triest karakter: zo ongeveer alle verworvenheden die Labour vlak na de tweede wereldoorlog uit het vuur had gesleept waren al in de Thatcher tijd teruggedraaid. De opsomming van verwoeste dromen legde de impliciete vraag bloot of Labour er ooit nog bovenop komt. De val van Tony Blair, vooral na zijn stellingname in de oorlog met Irak, heeft een periode ingeluid van neergang en polarisatie. Brexit maakt pijnlijk duidelijk hoe slecht de partij er voor staat. Een lichtpuntje is de substantiele aanhang die Corbyn heeft onder jonge kiezers: nogal wat jongeren stemmen Labour en zijn ook actief in de partij. Daarover las u al in deze blog.

Geordie vrijgezellenavond

We hebben enorm veel te danken aan Engeland. En dan heb ik het over de wereld, Europa maar ook over onszelf. Het land heeft ons in staat gesteld er 3 jaar te wonen en werken in een inspirerende, interessante omgeving. De mensen die we tegenkwamen, onze nieuwe vrienden, zijn allemaal, zonder uitzondering, verstandige, empathische persoonlijkheden die je een beter bestuur gunt. Maar ook de streek, het noordoosten van Engeland, heeft ons hart gestolen: de mensen zijn hard werkend, recht-door-zee en vooral enorm aardig en loyaal. En om nog verder reklame te maken voor het stukje Engeland waar de meesten vanaf de pont hard doorheen rijden naar Schotland: de natuur is er adembenemend mooi. We waren, op de valreep, op de Farne eilanden, een eilandengroepje voor de kust, net onder het beroemde Lindisfarne, waar de Vikingen hun plundertocht door Engeland begonnen, in 783. Op de Farne eilanden struikel je letterlijk over de papagaaiduikers. 

papegaaiduikers op de Frane eilanden

Ook aalscholvers, van een iets andere variëteit dan er over het IJsselmeer vliegen, schijten de Farne eilanden onder.

aalscholvers op de Farne eilanden

En dan hebben we het in deze blog nog geeneens gehad over Hadrians Wall, de mythische muur die begint in het arbeiderswijkje Wallsend waar wij 3 jaar woonden. Ooit moest dit bouwwerk, dat een kleine 2000 jaar weerstaan heeft, de Picten, letterlijk de getatoeëerde hordes, buiten de deur houden. Maar het was vooral het symbolische eind van de Romeinse beschaving. 

Wat er over is van de muur, soms niet meer dan wat stenen, soms een anderhalve meter hoge wal in het landschap, loopt dwars over het noorden van het Britse eiland, tot voorbij Carlisle, aan de rand van het Lake District. Daar logeerden we deze zomer in een cottage op het landgoed van lord Greystoke, in sommige kringen beter bekend als Tarzan, de creatie van Edgar Rice Burroughs. Het kasteel is al meer dan 500 jaar in het bezit van de Howards, die er nog steeds wonen. Op een deel van het landgoed staat Mains Cottage, waar we een kleine week verbleven.

Ine en Sam voor het mythische Greystoke

We waren er te gast bij de Scott-Hardens, een (boeren-) familie die alles in zich verenigt wat ons zo van Engeland doet houden. Aardigheid, voorkomendheid, doorzettingvermogen, gevoel voor humor, loyaliteit en inderdaad: overgoten met een flinke lading excentriciteit. Een onweerstaanbare melange. We hebben onze flat in Wallsend inmiddels opgezegd maar zullen nog vaak in het noordoosten van Engeland terugkomen want de ondertonen, van de imposante natuur, de Engelse cultuur en bevolking, ze laten ons niet meer los.

pasen in Wallsend, 2019

En die Brexit, ach ja de Brexit, die reuring hoort ook bij Engeland waar klasse en stijl nooit ver van ordinair straatgewoel af staat. We gunnen de Engelsen hun Brexit inmiddels, zonder ironie. Hun Brexit dus, want eigenlijk heeft Europa er heel weinig mee te maken. De Brexit is zo Engels als Engeland zijn kan: een mengsel van verwaandheid, minderwaardigheidscomplexen, kolonialisme en vooral een enorme dot eigenwijsheid. Niet te doorgronden voor een buitenstaander. Maar dat is helemaal niet erg. Want Europa en Engeland, eigenlijk moet ik zeggen de Europeanen en de Engelsen, ze zijn tot elkaar veroordeeld, er is een wederzijdse fascinatie die niet van vandaag of gisteren is maar de eeuwen heeft doorstaan. Wat er in Westminster en Brussel ook besloten wordt.